در این مطلب اصطلاحات مهم آزمایشگاهی در سرولوژی را به صورت مختصر و تیتر وار تهیه و به علاقمندان تقدیم میکنیم.
1) واکنش های آگلوتیناسیون
به هم چسبیدن میکروارگانیسم ها و بعضی از کلاس های آنتی بادی ایجاد شده بر علیه آنها. به این آنتی بادی ها "آگلوتینین" و به این خاصیت "آگلوتیناسیون" گفته می شود.
2) واکنش های پرسی پیتاسیون
رسوب بعضی از آنتی بادی ها و ملکول های مواد محلول (آنتی ژن محلول). به آنتی بادی "پرسیپیتین" و این واکنش را "پرسی پیتاسیون " می گویند.
3) واکنش های فلوکولاسیون
وقتی آنتی ژن به صورت ذرات کلوئیدی باشد (مثل کاردیولیپین قلب در تست VDRL) واکنش را "فلوکولاسیون" نامند.
4) واکنش های هما گلوتیناسیون
اگر آنتی ژن غیرمحلول گلبول قرمز باشد واکنش بین گلبول های قرمز و آنتی بادی ضد آنرا "هماگلوتیناسیون" می نامند.
5) The mass action theory
اتصال آنتی ژن به آنتی بادی اختصاصی و دو طرفه است و از قوانین تئوری عکس العمل بین اسیدهای ضعیف و بازهای ضعیف پیروی می کند.
6) غلظت اپتیمم آنتی بادی و آنتی ژن
غلظتی از آنتی ژن و آنتی بادی که موجب حداکثر واکنش سرولوژی می گردد.
7) پدیده prozone
بیشتر بودن مقدار آنتی بادی نسبت به آنتی ژن
8) پدیده post zone
کاهش مقدار آنتی بادی متصل به آنتی ژن
9) آنتی بادی هتروفیل
نوعی آنتی بادی اکثرا از کلاس IgM که با آنتی ژن های متنوعی از منابع مختلف واکنش میدهد (در بیماری منونوکلئوز عفونی).
10) آگلوتینین های سرد
نوعی اتو آنتی بادی از جنس گلیکو پروتئین و یا گلیکو لیپید از کلاس IgM که با بعضی از آنتی ژن های گروه خونی در سطح گلبول های قرمز در حرارت های پایین تر از دمای بدن واکنش می دهند.(در سیستم آنتی ژنی I/i)
11) کرایو گلوبولین ها
پروتئین های سرمی اکثرا از نوع ایمونوگلوبولین ها که بصورت قابل برگشت در درجات پایین رسوب می کند.
12) آزمایش کومبس
از این تست برای شناسایی آنتی بادی ها با قدرت اتصال به آنتی ژن ولی فاقد قدرت آگلوتیناسیون استفاده می شود. این آنتی بادی ها ناقص یا مصدود کننده می باشند.
13) فیکساسیون کمپلمان
مصرف کمپلمان جهت تعیین و اندازه گیری آنتی بادی ها، آنتی ژن ها یا هردو
14) آرتریت روماتوئید
نوعی بیماری مزمن کمپلکس ایمنی موضعی و جزو بیماری های خودایمنی می باشد که با تست RF مثبت همراه است.
15) پروتئین های فاز حاد
بر اثر ضایعات بافتی، نکروز، التهاب، عفونت ها، اعمال جراحی یا سرطان ها در سرم و پلاسما ایجاد می شود. مثل CRP
16) تست ASO (آنتی استرپتولیزین O)
تعیین تیتر آنتی بادی ایجاد شده علیه استرپتولیزین O از باکتری استرپتوکک. اساس تست خنثی سازی آنزیم می باشد. تیتر بالاتر از ۲۰۰ واحد تاد نشانه بیماری است.
17) بیماری منونوکلئوز عفونی
نوعی بیماری ویروسی توسط ویروس اپشتن بار (EBV) که تست تشخیصی آنPaull-Bunnell می باشد.
18) Davidsoin Test
آزمایش تاییدی پس از مثبت شدن آزمایش پال- بانل
19) آزمایش ویدال
برای تشخیص بیماری حصبه (تیفوئید) و شبه حصبه (پاراتیفوئید) استفاده میشود. در 90% تا 95% مبتلایان به سالمونلا از هفته چهارم به بعد تست مثبت میشود. وجود تیتر آنتی بادی 80/1 در برابر آنتی ژن O و تیتر 40/1 در برابر آنتی ژن H فرد مشکوک به بیماری می باشد. تیتر Vi در حاملین سالم بیشتر از دو آنتی ژن دیگر است.
20) آزمایش رایت
تست سرولوژیک برای شناسایی بروسلوز علاوه بر این تست از تست 2ME نیز در تشخیص این بیماری استفاده می شود.
21) آزمایش ویل- فلیکس
سرم مبتلایان به بیماری تب تیفوسی سوش هایی از باکتری پروتئوس را به شدت آگلوتینه میکند.
22) راژین سفیلیس
نوعی آنتی بادی که در مبتلایان به سفلیس ایجاد می شود تست های تشخیصی آن(RPR (Rapid Plasma Reagin و (VDRL (Veneral Disease Research Laboratory و(ART (Automated Reagin Test میباشد.
23) آنتی بادی دونالد لنداشتاینر
نوعی آنتی بادی در مرحله سوم بیماری سفلیس خصوصا فرم مادرزادی ایجاد میشود و از گروه آگلوتین های سرد می باشد.
24) تست کولمر یا ثبوت مکمل رایتر
تستی برای شناسایی آنتی بادی گروه ترپونما بوده ولی تست اختصاصی این بیماری نیست. جواب منفی آن دارای ارزش زیادی میباشد.
25) تست بی حرکت کردن ترپونما پالیدوم
تست اختصاصی شناسایی سفلیس بوده. سوش مصرفی دراین تست سوش نیکلس می باشد.
26) تست پوستی توبرکلین
در این تست از PPD یا پروتئین خالص شده مایکو باکتریوم ها استفاده می شود. رایج ترین تست پوستی توبرکولین تست مانتو می باشد.
27) تست پوستی لپرومین
جهت بررسی ایمنی افراد نسبت به مایکو باکتریوم لپره
28) تست فوشای
تست پوستی تاخیری کاملا اختصاصی در تشخیص تولارمی
29) تست لیشمانین یا مونته نگرو
تست پوستی که در مطالعات اپیدمیولوژیکی و انجام واکسیناسیون و تشخیص بیماری به کار می رود.
