آزمایش CBC یا شمارش کامل سلول های خونی، یک آزمایش بسیار کاربردی و رایج است که اطلاعات مهمی را به پزشک می دهد. در این مطلب قصد داریم ضمن مشخص نمودن رنج نرمال هر یک از سلول های خونی، به تفسیر آزمایش نیز بپردازیم. البته ذکر این نکته ضروری است که تفسیر جواب آزمایش حتما بایستی توسط پزشک معالج انجام شود زیرا هدف پزشک برای انجام آزمایش، طیف بسیار گسترده ای را شامل می شود و با توجه به شرایط بیمار را درخواست می گردد پس ذکر تمامی تفاسیر در اینجا نمی گنجد و در این مطلب فقط کلیات و تفاسیر اولیه و کلی را بیان می کنیم.
نکته ی مهم در مورد رنج نرمال
آزمایش CBC امروزه به وسیله ی دستگاه های پیشرفته ای که Full Diff هستند انجام می شود اما در گذشته با استفاده از لام نئوبار و کانتر دستی این عمل انجام می شد اما هنوز هم در بسیار از آزمایشگاه ها، علاوه بر دیف اتوماتیک، یک لام خونی از نمونه بیمار تهیه می کنند و جهت مشاهده ی اشکال دیگر سلول های خونی غیر معمول که دستگاه توانایی تشخیص آن را ندارد استفاده می کنند. که در این مطلب هر دو رنج نرمال بر اساس رفرنس نوشته شده است.
در مورد رنج نرمال نیز باید به این نکته توجه شود که در امور آزمایشگاهی، هیچ گاه عدد دقیقی برای یک آزمایش نمی توان در همه جا در نظر گرفت، و اعداد و ارقام آزمایش تحت تاثیر شرایط فرد، ژنتیک، نژاد، محیط، آب و هوا، تغذیه و... قرار دارد. مثلا در آزمایش CBC ممکن است تعداد یاخته های سرخ یک فرد که در منطقه مرتفع زندگی می کند با تعداد شخصی که محیط کم ارتفاع زندگی می کند، بالاتر باشد و یا فردی که دارو یا سیگار مصرف می کند با فرد دیگر و یا فرد سفید پوست با فرد سیاه پوست و حتی افراد یک شهر، با شهر دیگر و کشور های دیگر متفاوت است. و اختلاف در اعداد و ارقام آزمایش به معنی خارج شدن از رنج نرمال نخواهد بود. و به همین دلیل در هر شهری یا منطقه ای، رنج نرمال توسط آزمایشگاه مرجع با توجه به رنج افراد سالم مورد آزمایش تعیین می شود. و در جواب آزمایش در صورتی که خارج از رنج نرمال باشد، به صورت خودکار Bold و در صورت Rechek با علامت * مشخص می شود.
نکته مهم در مورد تفاسیر
در تفسیر جواب آزمایش باید مقادیر آزمایش با یکدیگر مقایسه شود شود و بین کارکتر های جواب آزمایش ارتباط و پیوستگی وجود دارد. که ما در این متن شایع ترین و معمول ترین تفسیر را بیان میکنیم.
CBC Normal Ranges
WBC(K/MCL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 21 years | 4.5 - 11.0 | 4.5 - 11.0 |
| 16 - 20 years | 4.5 - 13.0 | 4.5 - 13.0 |
| 8 - 15 years | 4.5 - 13.5 | 4.5 - 13.5 |
| 6 - 7 years | 5.0 - 14.5 | 5.0 - 14.5 |
| 4 - 5 years | 5.5 - 15.5 | 5.5 - 15.5 |
| 2 months - 3 years | 6.0 - 17.5 | 6.0 - 17.5 |
| 2 days - 1 month | 5.0 - 21.0 | 5.0 - 21.0 |
| 0 - 1 day | 9.0 - 34.0 | 9.0 - 34.0 |
تفسیر |
||
| افزایش تعداد گلبول های سفید خون همچنین می تواند علامت بیماری های متعددی از جمله لوسمی و لنفوم باشد. از طرفی کاهش تعداد گلبول های سفید نیز در شرایط بالینی متعددی از جمله مصرف برخی داروهای خاص و برخی اختلالات بالینی اتفاق خواهد افتاد | ||
RBC (M/MCL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | 3.8 - 5.8 | 3.8 - 5.2 |
| 45 - 64 years | 4.2 - 5.6 | 3.8 - 5.3 |
| 18 - 44 years | 4.3 - 5.7 | 3.8 - 5.1 |
| 12 - 17 years | 4.1 - 5.2 | 3.8 - 5.0 |
| 1 - 11 years | 3.8 - 4.8 | 3.8 - 4.8 |
| 6 - 11 months | 3.9 - 5.5 | 3.9 - 5.5 |
| 1 - 5 months | 3.3 - 5.3 | 3.3 - 5.3 |
| 7 - 30 days | 4.0 - 5.6 | 4.0 - 5.6 |
| 0 - 6 days | 4.4 - 5.8 | 4.4 - 5.8 |
تفسیر |
||
| بررسی میزان RBC تعداد این سلول ها را در واحدی کوچک از خون اندازه گیری می کند. این تست تنها تعداد گلبول های قرمز را به ما نشان می دهد و برای تشخیص بیماری های مختلف کافی نیست | ||
NUCLEATED RED BLOOD CELL (NRBC) (K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 0.012 |
PLATELETS K/MCL |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| All ages | 150 - 440 | 150 - 440 |
تفسیر |
||
| پلاکت ها کوچکترین سلول های خونی هستند که نقش مهمی در انعقاد خون دارند. کمتر و بیشتر بودن تعداد پلاکت ها می تواند خطرناک باشد و این اتفاقی است که در برخی بیماری ها رخ می دهد | ||
MPV (MEAN PLATELET VOLUME) FL |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| All ages | 9.4 - 12.3 | 9.4 - 12.4 |
تفسیر |
||
| افزایش: بیماری میلوفیبروز - بالا بودن به این معنی است که پلاکت بزرگ است و خطر حملات قلبی افزایش پیدا می کند | ||
| کاهش: سرطان سینه - بیماری هوچکین - پایین بودن به این معنی است که پلاکت کوچک است و در این شرایط فرد مستعد خونریزی خواهد بود | ||
HEMOGLOBIN (G/DL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | 12.6 - 17.4 | 11.7 - 16.1 |
| 4 5 - 64 years | 13.1 - 17.2 | 11.7 - 16.0 |
| 18 - 44 years | 13.2 - 17.3 | 11.7 - 15.5 |
| 12 - 17 years | 11.7 - 16.6 | 11.5 - 15.3 |
| 9 - 11 years | 12.0 - 15.0 | 12.0 - 15.0 |
| 6 months - 8 years | 11.2 - 14.1 | 11.2 - 14.1 |
| 4 - 5 months | 10.3 - 14.1 | 10.3 - 14.1 |
| 2 - 3 months | 9.4 - 13.0 | 9.4 - 13.0 |
| 1 month | 10.7 - 17.1 | 10.7 - 17.1 |
| 14 - 30 days | 13.4 - 19.8 | 13.4 - 19.8 |
| 0 - 13 days | 13.5 - 20.5 | 13.5 - 20.5 |
تفسیر |
||
| تمام گلبول های قرمز حاوی هموگلوبین اند و این همان چیزی است که به آنها رنگ قرمز می دهد. مهم تر آنکه هموگلوبین مسئولیت حمل اکسیژن در خون را بر عهده دارد و اکسیژن را از هوای تنفسی در ریه ها گرفته و به تمام سلول های بدن تحویل می دهد. سپس به سمت ریه ها بازگشته و دی اکسید کربن سلول ها را به آنها می سپارد و باز هم اکسیژن تحویل می گیرد. سطح هموگلوبین در بدن یک فرد سالم در سن و جنس مختلف متفاوت است و سطح پایین آن، مهم ترین علامت کم خونی خواهد بود | ||
HEMATOCRIT (%) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | 37 - 51 | 35 - 47 |
| 45 - 64 years | 39 - 50 | 35 - 47 |
| 18 - 44 years | 39 - 49 | 35 - 45 |
| 12 - 17 years | 35 - 45 | 34 - 44 |
| 9 - 11 years | 34 - 43 | 34 - 43 |
| 6 months - 8 years | 31 - 41 | 31 - 41 |
| 4 - 5 months | 32 - 44 | 32 - 44 |
| 2 - 3 months | 28 - 42 | 28 - 42 |
| 1 month | 33 - 55 | 33 - 55 |
| 14 - 30 days | 41 - 65 | 41 - 65 |
| 0 - 13 days | 41 - 73 | 41 - 73 |
تفسیر |
||
| هماتوکریت شاخصی است که تعیین می کند چند درصد از کل حجم خون را گلبول های قرمز تشکیل داده اند. این عدد معمولا سه برابر عدد به دست آمده از هموگلوبین خواهد بود. هماتوکریت شاخص بسیار قوی برای بررسی وضعیت کم خونی می باشد و طبیعتا هرچه کمتر باشد، به معنی کمتر بودن تعداد گلبول های قرمز و شدت کم خونی است | ||
MCV (FL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | 80 - 100 | 80 - 100 |
| 45 - 64 years | 80 - 100 | 80 - 100 |
| 18 - 44 years | 80 - 99 | 81 - 100 |
| 12 - 17 years | 77 - 95 | 73 - 98 |
| 9 - 11 years | 75 - 87 | 75 - 87 |
| 6 month s -8 years | 68 - 85 | 68 - 85 |
| 4 - 5 months | 76 - 97 | 76 - 97 |
| 2 - 3 months | 84 - 106 | 84 - 106 |
| 1 month | 91 - 112 | 91 - 112 |
| 0 - 30 days | 88 - 140 | 88 - 140 |
تفسیر |
||
| این عدد متوسط حجم گلبول های قرمز را نشان می دهد و یا متوسط فضایی که هر گلبول قرمز اشغال می کند. مقادیر غیرطبیعی MCV می تواند نشانگر کم خونی و یا سندرم خستگی مزمن باشد. در نوعی از کم خونی که به دلیل کمبود اسید فولیک و یا کمبود ویتامین ب12 ایجاد می شود، حجم گلبول های قرمز بیشتر شده و شاخص MCV از محدوده طبیعی بالاتر می رود. اما در کم خونی فقر آهن وضعیت برعکس است و با کوچکتر شدن گلبول های قرمز و کاهش حجم آنها، شاخص MCV از محدوده طبیعی کمتر خواهد شد | ||
MCHC (G/DL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | 31 - 36 | 32 - 36 |
| 45 - 64 years | 32 - 36 | 31 - 36 |
| 18 - 44 years | 32 - 37 | 32 - 36 |
| 12 - 17 years | 32 - 37 | 32 - 36 |
| 6 months - 11 yrs | 32 - 37 | 32 - 37 |
| 4 - 5 months | 29 - 37 | 29 - 37 |
| 2 - 3 months | 28 - 35 | 28 - 35 |
| 1 month | 28 - 36 | 28 - 36 |
| 14 - 30 days | 28 - 35 | 28 - 35 |
| 0 - 13 days | 30 - 36 | 30 - 36 |
تفسیر |
||
| تست متوسط غلظت هموگلوبین در مقداری مشخص از گلبول های قرمز را نشان می دهد. در این جا هم پایین بودن این شاخص را می توان به عنوان علامتی از کم خونی و بالا بودن آن را نشانه ای از کمبود های تغذیه ای در نظر گرفت | ||
MCH (PG) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | 27 - 34 | 27 - 35 |
| 45 - 64 years | 27 - 35 | 27 - 34 |
| 18 - 44 years | 27 - 34 | 27 - 34 |
| 12 - 17 years | 26 - 32 | 26 - 34 |
| 9 - 11 years | 26 - 32 | 26 - 32 |
| 6 months - 8 years | 24 - 30 | 24 - 30 |
| 4 - 5 months | 25 - 32 | 25 - 32 |
| 2 - 3 months | 27 - 34 | 27 - 34 |
| 1 month | 29 - 36 | 29 - 36 |
| 14 - 30 days | 30 - 37 | 30 - 37 |
| 0 - 13 days | 31 - 37 | 31 - 37 |
تفسیر |
||
| این تست متوسط میزان هموگلوبین در یک گلبول قرمز را نشان می دهد. نتایج بسیار بالاتر از محدوده طبیعی، علامتی برای کمبود های تغذیه ای و نتایج بسیار پایین تر از این محدوده می توانند نشانگر کم خونی باشند. | ||
RDW-CV (%) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| All ages | 11.6 - 14.6 |
11.6 - 14.6 |
تفسیر |
||
| افزایش: شایعترین علت کم خونی ناشی از فقر آهن | ||
| کاهش: شایعترین علت تالاسمی مینور است | ||
| با این تست به شکل و اندازه گلبول های قرمز خون تا حدی پی خواهیم برد. بیماری های کبدی، کم خونی، کمبود های تغذیه ای و برخی اختلالات بالینی و بیماری ها قادر خواهند بود، این شاخص را به بالاتر یا پایین تر از محدوده طبیعی تغییر دهند. | ||
رنج نرمال با دیف دستگاهی اتوماتیک
Automated Differentail Normal Ranges
NEUTROPHIL PERCENT(%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 2 years | 35 - 80 |
| 1 month - 1 year | 20 - 50 |
| 2 - 30 days | 26 - 54 |
| 0 - 1 day | 42 - 90 |
NEUTROPHIL ABSOLUTE (K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 21 years | 1.8 - 7.7 |
| 10 - 20 years | 1.8 - 8.0 |
| 1 - 9 years | 1.5 - 8.5 |
| 1 - 11 months | 1.0 - 9.0 |
| 7 - 30 days | 1.5 - 10.0 |
| 0 - 6 days | 6.0 - 26.0 |
تفسیر |
|
| شایعترین علل کاهش یا افزایش نوتروفیل همان عللی است که درباره گلبولهای سفید ذکر شد. نوتروفیل‌ها با عفونت‌های مزمن باکتریایی تعدادشان بیشتر شده و با عفونت‌های مزمن ویروسی کاهش پیدا می‌کنند. | |
IMMATURE GRANULOCYTE (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 0.5 |
IMMATURE GRANULOCYTE (K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 0.03 |
LYMPHOCYTE PERCENT (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 20 years | 18 - 44 |
| 16 - 19 years | 25 - 45 |
| 8 - 15 years | 28 - 48 |
| 6 - 7 years | 32 - 52 |
| 4 - 5 years | 40 - 60 |
| 1 - 3 years | 50 - 70 |
| 1 - 11 months | 45 - 75 |
| 14 - 30 days | 43 - 53 |
| 7 - 13 days | 36 - 46 |
| 0 - 6 days | 26 - 36 |
LYMPHOCYTE ABSOLUTE (K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 21 years | 0.8 - 4.8 |
| 10 - 20 years | 1.5 - 6.5 |
| 4 - 9 years | 2.0 - 8.0 |
| 2 - 3 years | 3.0 - 9.5 |
| 1 year | 4.0 - 10.5 |
| 6 - 11 months | 4.0 - 13.5 |
| 1 - 5 months | 2.5 - 16.5 |
| 4 - 30 days | 2.0 - 17.0 |
| 0 - 3 days | 2.0 - 11.0 |
تفسیر |
|
| شایعترین علل افزایش لنفوسیت عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، بیماری‌های دوران کودکی (سرخک، سرخجه، آبله مرغان و ...)، ایدز و هپاتیت است. ناشایع‌ترین علل افزایش لنفوسیت مسمومیت شیمیای و فلزی است. | |
| شایعترین علل کاهش لنفوسیت، عفونت فعال است. | |
| نکته بالینی: وقتی افزایش لنفوسیت به اندازه افزایش نوتروفیل باشد باید به عفونت ویروسی شک کرد. | |
MONOCYTE PERCENT (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 4.7 - 12.5 |
MONOCYTE ABSOLUTE (K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 16 years | 0.2 - 0.9 |
| 0 - 15 years | 0.4 - 2.0 |
تفسیر |
|
| شایعترین علل افزایش مونوسیت عفونت باکتریایی و عفونت انگلی است. | |
| شایعترین علل کاهش مونوسیت: میزان زیاد کورتیکواستروئید، مونوسیت را کاهش می‌دهد. | |
| نکتة بالینی: افزایش مداوم مونوسیت‌ها با مشکلات کلیوی و ادراری و بزرگ شدن پروستات در ارتباط است. وقتی افزایش مونوسیت با افزایش بازوفیل و افزایش مختصری در ائوزینوفیل همراه باشد ممکن است نشان‌دهنده انگل روده باشد. | |
EOSINOPHIL PERCENT(%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 4 |
EOSINOPHIL ABSOLUTE(K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 16 years | 0.0 - 0.8 |
| 0 - 15 years | 0.2 - 1.9 |
تفسیر |
|
| شایعترین علل افزایش ائوزینوفیل، شرایط آلرژیک مانند آسم، حساسیت غذایی و عفونت انگلی هستند. ناشایع‌ترین علل افزایش ائوزینوفیل مسمومیت شیمیایی فلزی و بیماری هوچکین (نوعی بیماری لنفی) است. | |
BASOPHIL PERCENT(%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 1.2 |
BASOPHIL ABSOLUTE(K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 0.1 |
| تفسیر | |
| شایعترین علل افزایش بازوفیل‌ها عفونت، بیماری‌های کودکی (سرخجه، سرخک، آبله‌مرغان و ..) ترومای مزمن و انگل هستند. ناشایع‌ترین علل افزایش بازوفیل‌ها مسمومیت شیمیایی فلزی ست. | |
| نکات بالینی: اگر علائمی از عفونت در صورت عدم مشاهده تروما وجود داشته باشد فرد باید آزمایش CRP بدهد. اگر بازوفیل‌ها بدون هیچ علامتی از عفونت افزایش داشتند بررسی تمام آزمایش‌های گوارشی به منظور رد وجود انگل الزامی است. | |
رنج نرمال با روش دیف دستی
Manual Differental Normal Ranges
SEGS PERCENT (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 2 years | 35 - 80 |
| 1 month - 1 year | 20 - 50 |
| 2 -30 days | 26 - 54 |
| 0 - 1 days | 42 - 90 |
SEG ABSOLUTE (K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 10 years | 1.6 - 7.1 |
| 6 - 9 years | 1.6 - 7.8 |
| 4 - 5 years | 1.3 - 7.0 |
| 14 days - 3 years | 0.9 - 6.1 |
| 7 - 13 days | 1.1 - 9.7 |
| 0 - 6 days | 2.9 - 21.1 |
BAND PERCENT (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 1 years | 0 - 11 |
| 2 - 11 months | 0 - 11.5 |
| 14 days - 1 month | 0 - 12.5 |
| 7 - 13 days | 0 - 15 |
| 0 - 6 days | 0 - 18.5 |
BAND ABSOLUTE (K/MCL) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 1 years | 0.0 - 1.2 |
| 2 - 11 months | 0.0 - 2.0 |
| 14 days - 1 month | 0.0 - 4.3 |
| 7 - 13 days | 0.0 - 5.1 |
| 0 - 6 days | 0.0- 6.3 |
LYMPHOCYTE PERCENT (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| > 20 years | 18 - 44 |
| 16 - 19 years | 25 - 45 |
| 8 - 15 years | 28 - 48 |
| 6 - 7 years | 32 - 52 |
| 4 - 5 years | 40 - 60 |
| 1 - 3 years | 50 - 70 |
| 1 - 11 months | 45 - 75 |
| 14 - 30 days | 43 - 53 |
| 7 - 13 days | 36 - 46 |
| 0 - 6 days | 26 - 36 |
ATYPICAL LYMPH PERCENT (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 4 |
MONOCYTE PERCENT (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 5 - 12 |
BASOPHIL PERCENT(%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 2 |
EOSINOPHIL PERCENT (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 - 4 |
METAMYELOCYTE (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 |
MYELOCYTE (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 |
BLAST (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 |
PROMYELOCYTE (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 |
MYELOMONOCYTE (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 |
ATYPICAL CELLS (%) |
|
| AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
| All ages | 0 |
Reference
Vajpayee N, Graham SS, Bem S. Basic examination of blood and bone marrow. In: McPherson RA, Pincus MR, eds. Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 22nd ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2011:chap 30.
در آزمایش "شمارش اجزای تشکیل دهنده خون " یا "CBC" (که به طور عمده مقدار گلبولهای قرمز و سفید خون و پلاکتها را تعیین میکند)، هر یک از موارد زیر نشان دهنده چه چیزی است و چگونه محاسبه میشوند؟ MCHC MCH MCV
برای بررسی آزمایشگاهی بیماران آنمیک:
در اولین مرحله برای آنها CBC ،Retic و بررسی اسمیرلام محیطی درخواست میکنیم در بچهها مقدار هموگلوبین و هماتوکریت و MCV را برحسب سن باید ارزیابی کرد چون در سنین مختلف این مقادیر متفاوت است. مقدار هماتوکریت بطور کلی حدود 3 برابر هموگلوبین است.
در برگه های جواب CBC که بصورت کامپیوتری جواب آن ارائه میشود شاخصهای گلبول قرمز شامل:
1. (mean corpuscular volume (MCV
2. (mean corpuscular hemoglobin (MCH
3. (mean corpuscular hemoglobin concentration (MCHC
و تعداد پلاکتها و WBC و RBC و مقدار هموگلوبین و هماتوکریت ذکر شده است. از میان این شاخصها از MCV برای دسته بندی آنمی ها بیشتر استفاده می شود. یک پارامتر با ارزش دیگر که دراین برگه ها ذکر شده RDW یا red cell distribution width میباشد که نماینده تغییرات اندازه گلبولهای قرمز است و در موارد آنیزوسیتوز، افزایش تعداد رتیکولوسیتها، نوزادان و همولیز و کمبود آهن مقدار آن افزایش مییابد. در تالاسمی مینور مقدار آن نرمال یا پائین است در مسمومیت با سرب مقدار آن پائین است مقدار طبیعی آن 5/14-5/11 میباشد.
MCV: MCV=HCT*10/RBC
حجم متوسط گلبول قرمز بوده و برحسب فمتولیتر fl محاسبه میشود (فمتولیتر10 بتوان 15- لیتر). برای محاسبه آن: هماتوکریت بیمار را ضربدر 10 کرده تقسیم بر تعداد RBC بیمار (بر حسب میلیون) میکنیم مقدار نرمال آن برای بالغین 96 -80 فمتولیتر می باشد.
که البته این مقدار همانطور که درجدول ذکر شده است برحسب سن فرق میکند در مواردی که گلبولهای قرمز میکروسیتیک هستند مقدار آن پائینتر از نرمال و در مواردی که ماکروسیتیک هستند بیش از نرمال است. درکودکان بصورت یک محاسبه سرانگشتی حداقل مقدار طبیعی MCV مساوی است با (سن بر حسب سال + 70).
MCH: MCH=HB*10/RBC
مقدار وزن هموگلوبین در یک گلبول قرمز متوسط بوده و به پیکوگرم محاسبه میشود: (پیکوگرم 10 بتوان 12- گرم). برای محاسبه آن: هموگلوبین بیمار (گرم درصد) را ضربدر 10 میکنیم و حاصل ضرب را تقسیم بر تعداد RBC (بر حسب میلیون) میکنیم مقدار طبیعی آن در بالغین 2/33 – 5/27 پیکوگرم میباشد.
MCHC: MCHC=HB/HCT
غلظت متوسط هموگلوبین گلبولهای قرمز: که عبارت است از مقدار هموگلوبین برحسب گرم، در 100 سی سی پک سل (packed cell). دراسفروسیتوز ارثی و نوزادان بالاست درهموگلوبین SC هم ممکن است بالا باشد. در آنمی میکروسیتیک مثلاً فقر آهن مقدار آن پائین است. برای محاسبه آن: مقدار هموگلوبین (گرم درصد) را ضربدر 100 کرده تقسیم بر هماتوکریت مینمائیم مقدار طبیعی آن 4/33 – 5/35 درصد میباشد.
از نظر افتراق احتمالی تالاسمی مینور از کمبود آهن از روی CBC در موردی که بیماری دچار آنمی میکروسیتیک و هیپوکرم است اگر مقدار بیشتر از 5/13 باشد احتمال کمبود آهن و اگر زیر 5/11 باشد احتمال تالاسمی مینور وجود دارد. در مواردی که شاخصهای گلبول (MCV ، MCH ،MCHC) نورموسیتیک و نورموکرومیک هستند اگر تعداد گلبولهای قرمز به میلیون را ضربدر 3 بکنیم مساوی مقدار هموگلوبین بیمار میشود و اگر هموگلوبین بیمار را ضربدر 3 بکنیم مساوی مقدار هماتوکریت او میشود در موارد وجود میکروسیتوز یا ماکروسیتوز این مسئله صدق نمیکند. همانطور که قبلاً ذکر کردم رتیکولوسیتها گلبولهای قرمز نارسی هستند که نشانه اریتروپوئزیس میباشند. شمارش رتیکولوسیت ها برای بررسی اینکه آیا آنمی در اثر کمبود تولید گلبول قرمز یا افزایش تخریب گلبول قرمز یا از دست دادن گلبول قرمز است مفید است ولی افزایش تعداد رتیکولوسیت ها بایستی برحسب درجه آنمی مورد تفسیر قرار بگیرد. مقدار نرمال تعداد رتیکولوسیتها در خون حدود 1 درصد میباشد ولی مشاهده 3-2 درصد رتیکولوسیت در خون بیماری که هموگلوبین او تا نرمال است نشانه رتیکولوسیتوز نمیباشد. در موارد همولیز، مقدار واقعی بالا بودن رتیکولوسیت بایستی طبق فرمول زیر برحسب مقدار آنمی اصلاح شود: شمارش رتیکولوسیت اصلاح شده برابر است با هماتوکریت بیمار تقسیم بر هموتوکریت طبیعی، ضربدر شمارش رتیکولوسیت به درصد.