رنگ ادرار تا حد زیادی وابسته به رنگدانه اوروکروم، رنگدانه زرد رنگ ادرار و با وسعت کمتر اوروبیلین، رنگدانه قهوه ای رنگ ادرار و اورواریترین، رنگدانه قرمز رنگ ادرار می باشد.
ادرار کاملا شفاف
ممکن است تصور کنید شفاف بودن ادرار ویژگی خوبی است اما دکتر ایوانز میگوید گاهی شفافیت ادرار میتواند نشانه مصرف بیش از حد مایعات باشد که این خوب نیست. او میگوید: «در صورتی که ادرار واقعا مانند آب شفاف باشد به معنی مصرف بیش از حد مایعات است اما به ندرت چنین اتفاقی رخ میدهد. معمولا بدن همه ما دچار کم آبی و دهیدراته (از بین رفتن آب بدن) میشود. دکتر ایوانز میگوید در واقع بسیاری از افرادی که مایعات بیش از حد در بدنشان دارند، دچار وسواس هستند و این ویژگی میتواند مسئله ساز باشد.
خطر آن این است که میزان سدیم بدن که باید در سطح مشخصی قرار داشته باشد، افت میکند و افت بیش از حد سدیم میتواند خطرناک باشد. کلیهها برای حفظ سدیم به میزان متعادل و مشخص تلاش میکنند اما اگر شما آب بیش از حد مصرف کنید، کلیهها شروع به دفع الکترولیتها میکنند و سدیم نیز یکی از این مواد دفعی است. دکتر ایوانز میگوید مصرف چهار تا پنج لیتر آب در روز بیش از حد در نظر گرفته میشود اما در واقع برای اینکه آب بدنتان بیش از حد باشد باید بدون وقفه دائم در نوشیدن باشید تا این حجم آب را در یک روز تمام کنید.
ادرار زرد کمرنگ
بهترین رنگ ادرار زرد روشن (کمرنگ) است.ادرار از آب، اوره، کلرید سدیم، کلرید پتاسیم، فسفات، اسید اوریک، نمکهای آلی و مشتقی از صفرا به نام اوروبیلین میباشد که هنگامی که همه این عناصر در حد تعادل در ادرار وجود داشته باشند باعث رنگ زرد روشن در ادرار میشوند.
ادرار در حالت طبیعی در ابتدای صبح تیرهتر و غلیظتر است چون معمولا در طول خواب چیزی ننوشیدهاید اما باید در طی روز رنگ آن روشن شود.
ادرار مایل به قهوهای
در صورتی که ادرار شما تیره و مایل به قهوهای باشد، بدنتان بیآب است اما به راحتی میتوان این وضعیت را اصلاح کرد. اگر چه در صورتی که در مصرف ریواس یا باقلا زیاده روی کرده باشید نیز ممکن است رنگ ادرارتان تیره شود که در این حالت نیز به راحتی برطرف میشود.
ادرار نارنجی
همچنین ادرار نارنجی رنگ میتواند نشانه بیآبی بدن و یا رنگ غذای مصرف شده باشد. برخی از ویتامینها مانند ب کمپلکس و ویتامین ث میتوانند باعث تغییر رنگ ادرار به زرد تیره شوند.
توصیه: در صورتی که مصرف مایعات رنگ ادرارتان را به زرد روشن تغییر نداد ممکن است دچار مشکلات مجاری صفرا یا کبد باشید به خصوص اگر فاکتورهای مرتبط دیگر مانند کمرنگ بودن مدفوع و زردی چشم و پوست را نیز تجربه میکنید که در این حالت اکیدا توصیه میشود به پزشک مراجعه نمایید.
ادرار قرمز صورتی
در حالت طبیعی تنها در صورتی که مقدار زیادی چغندر پخته (لبو) مصرف کردهاید، ممکن است ادرارتان قرمز یا صورتی رنگ شود. اغلب صورتی یا قرمز بودن ادرار به معنی وجود خون در ادرار است که میتواند نشان دهنده مشکلات احتمالی خوش خیم و یا بدخیم در بدن باشد. عفونت دستگاه ادراری، سنگ کلیه یا مثانه، بیماری کلیه و سرطان مثانه، کلیه و یا پروستات از جمله احتمالات مطرح است به خصوص اکر خونریزی بدون درد باشد نشانه وضعیتی جدی است.
دکتر ایوانز میگوید دوندههای مسافتهای طولانی و ورزشهای شدید ممکن است صورتی شدن ادرار را تجربه کنند که علت آن تجزیه عضلات است اما این وضعیت نامتداول میباشد.
ادرار آبی یا سبز
اگر ادرار قرمز، زنگ خطر را به صدا در میآورد، آبی یا سبز بودن ادرار نشانه چه میتواند باشد؟
یک احتمال این است که نشانه بیماری نادری به نام Porphyria پورفیری (گروهی از اختلالات نادر ارثی یا اکتسابی هستند که مشخصه آنها تولید و دفع بیش از حد پورفیرینها است. در این بیماری مشکل در نقص آنزیمهای چرخه بیوسنتز هم است.) باشد اما خوشبختانه این وضعیت بسیار نادر است.
معمولا رنگ سبز یا آبی ادرار به خاطر چیزی است که مصرف کردهاید مانند برخی داروها یا رنگهای غذایی که جذب نشده و از طریق دستگاه گوارش دفع میشوند. در صورتی که هیچ یک از این موارد صادق نیست به پزشک مراجعه کنید تا ببینید علت تغییر رنگ ادرارتان چیست؟
ادرار سفید شیری
بیشتر افراد هنگامی که رنگ ادرارشان سفید شیری میشود بلافاصله به عفونت شک میبرند اما متداولترین علت آن وجود فسفاتها در ادرار است. این وضعیت در صورتی که علائم دیگری مانند درد، خون یا تکرر ادرار نداشته باشید بیخطر است.
گاهی اوقات ممکن است این وضعیت نشانه مشکلات کبدی باشد به این معنی که فسفات از کلیههای شما دفع میشود در حالی که باید وارد جریان خون شما شود. اگر ادرار سفید شیری دارید و با نوشیدن مقدار زیادی آب این حالت برطرف میشود جای نگرانی وجود ندارد، مقداری فسفات یا عنصر دیگر در خون داشتهاید که باعث تغییر رنگ ادرارتان شده است.
ادرار کف دار
معمولا کف در ادرار به واسطه شدت جریان ادرار ایجاد میشود، همچنین ممکن است نشانه وجود پروتئین در ادرار باشد که نشانه مشکلات کلیه است. دکتر ایوانز میگوید: کف روی ادرار میتواند نشانه مقدار زیادی پروتئین باشد که در افراد مبتلا به بیماریهای کلیه بسیار شایع است.
در حالت عادی نباید هیچ پروتئینی در ادرار وجود داشته باشد چون کلیهها آن را فیلتر میکنند اما اگر منافذ کلیه درشتتر از پروتئینهای بزرگ باشند و بنابراین کلیه به درستی ادرار را فیلتر نکند، پروتئینها وارد ادرار میشوند که معنی آن وجود مشکل در کلیه است. در صورتی که کف ادرار حاصل از شدت زیاد آن نیست، به پزشک مراجعه کنید.