در این مطلب به تدابير لازم به منظور ايمن شدن پسماندهاي زيستی و تقسیم بندی آنها پرداخته می شود.
سه روش به منظور بي خطر كردن پسماندهاي زيستي ممكن است استفاده شود.
1) اتوكلاو كردن
اتوكلاو كردن يكي از مناسبترين و ساده ترين روشها است زيرا عموماً در تمامي آزمايشگاههاي تحقيقاتي و طبي موجود است.
تمام پسماندهاي زيستي بايد حداقل به مدت 90 دقيقه و در دماي 121 درجه سانتی گراد در اتوكلاو قرار داده شود و سپس به شيوه صحيح معدوم گردد.
2) سوزاندن
سوزاندن روشي ديگر براي معدوم كردن پسماندهاي زيستي است. براي اين منظور هماهنگي با ساير واحدهاي مسئول در اين زمينه لازم است.
3) گندزدايي شيميايي
از اين روش براي پسماندهاي زيستي مايع استفاده مي شود.
تقسيم بندي پسماندهاي زيستي و تدابير لازم براي امحاء آنها
1) وسايل نوك تيز و برنده
اين دسته شامل سوزن ها- سرنگهايي كه سرسوزن آنها جدا نمي شود، لوله هاي موئين- لام و لامل، تيغه جراحي و شيشه هاي شكسته اي كه به پسماندهاي زيستي آغشته شده اند مي باشد.
اين پسماندها بايد در جعبه هاي غيرقابل نفوذ ريخته شوند و قبل از معدوم كردن به روش مناسب مانند اتوكلاو كردن استريل شوند.
2) پي پت ها
پي پت هايي كه با آنها عوامل عفوني يا مايعات بدن برداشته شده، بايد در ظرف مخصوص پي پتهاي عفوني گذاشته شود، و براي استريل كردن در داخل كيسه هاي مناسب اتوكلاو قرار گيرد و بعد از سترون سازي به شيوه صحيح معدوم شود.
در صورتيكه پي پت يا نوك سمپلر با عوامل عفوني آغشته نباشد بايد آنها را در ظرف غيرقابل نفوذ قرار داده و به شيوه صحيح معدوم كرد. (احتياج به اتوكلاو كردن نيست.
3) پسماندهاي ميكروبي
اين گروه شامل كشت هاي ميكربي و عوامل اتيولوژيك ذخيره شده مي باشد.
ظروف كشت را بايد در كيسه هاي قابل اتوكلاو كردن گذاشته و قبل از معدوم كردن استريل كرد.
پسماندهاي مايع ميكروبي را بايد قبل از وارد كردن به فاضلاب، يا استريل كرد و يا بوسيله گندزدايي شيميايي (سفيد كننده خانگي) بي اثر نمود.
4) نمونه هاي خوني، مايعات ديگر بدن وكشت بافتهاي انساني
اين نمونه ها بايستي حتماً در كيسه هايي با قابليت اتوكلاو شدن قرار گيرد و قبل از معدوم شدن اتوكلاو گردد.
5) پسماندهاي كشت بافت
تمام پسماندها بايد در كيسه هايي با قابليت اتوكلاو شدن قرارگيرد و بعد از اتوكلاو شدن به شيوه صحيح معدوم گردد.
6) پسماندهاي بخش آناتومي و آسيب شناسي
اين نوع پسماندها شامل: اندامها، اعضاء قطع شده، لاشه حيوانات و ... مي باشد كه بايد به وسيله كوره مخصوص سوزانده شود.
تمام بافتهاي بزرگ جدا شده انساني بايد با هماهنگي مسئولين مربوطه به شيوه صحيح معدوم گردد.
7) شيشه هاي شكسته شده غير عفوني
پسماندهاي فوق بايد در جعبه هاي غير قابل نفوذ قرار گيرد و روي برچسپ آن قيد گردد كه (پسماندها غير عفوني است)، سپس به شيوه صحيح معدوم گردد.
8) پسماندهاي جامد عمومي
شامل دستكشهاي يك بار مصرف، گاز مصرف شده، كاغذ هاي بسته بندي، پارا فيلم و..... مي باشد كه غير آلوده اند، يا حداقل آلودگي را دارند.اين پسماندها احتياج به گندزدايي و سترون سازي قبل از معدوم كردن ندارند، اما بايد آنها را در كيسه هاي نايلوني محكم قرار داده و درب آن را كاملاً بسته و سپس معدوم كرد.
